როგორ ავიცილოთ რისკი ბინის გაქირავებისას

ბევრისთვის ბინის გაქირავება შემოსავლების კარგი საშუალებაა, ზოგისთვის კი არსებობის ერთადერთი წყარო. თავისი არსით საცხოვრებელი ვსახლის გაქირავება მეწარმეობას უტოლდება და რაკი ასეა, იგი რისკთანაც არის დაკავშირებული და რა მეთოდებით შეიძლება წააწყდეს გამქირავებელი და რა მეთოდებით შეიძება მათი, დანაკარგების გარეშე თავიდან აცილება? ამის შესახებ ქვემოთ მოგითხრობთ.

რისკი 1. თაღლითები. ოთახი სუბიჯარით ან გასაყიდად

თავდაპირველად განვიხლილოთ ყველაზე გავრცელებული თAღლითური ხერხები საცხოვრებელი ფართების გაქირავების ბაზარზე. განსაკუთრებით ეფექტურია ორი მეთოდი. პირველი - გაქირავებულის გაქირავება, ანუ როცა დამქირავებელი ბინას აქირავებს პატრონის დაუკითხავდ და მეორე - დაქირავებულის საშუალებით.
Pირველი ხერხის გამოსაყენებლად შესაფერისი დრო მაშინ დგება, როცა ბინის პატრონი იძულებულია სხვა ქალაქში ანდა Qვეყანაში დიდი ხნით გაემგზავროს. ჩხადია, მას ბინის შემოწმების საშუალება კარგა ხნის მანძილზე არ ექნება. Aმ დროს ტაღლიტი დამქირავებელი ახერხებს სხვისი ბინა ხელახლა გააქირაოს ისეთი პირობით, რომ მოტყუებულახალ დამქირავებელს წინასწარ გამოართვას რამდენიმე თვის, ანდა სულაც რამდენიმე წლის ქირა. ღოცა ბინის ნამდვილი პატრონი ბრუნდება და ასეთი არასასიამოვნო მდგომარება ხვდება, იწყება დავა მასა და ახალ დამქირავებელს შორის - პატრონი მოითხოვს ბინის დაცლას ან ქირის გადახდას, დამქირავებელი კი ამტკიცებს, რომ მას წინასწარ აქვს გადახდილი ფული. ერთიც და მეორეც თავისებურად მართალია, მტყუანი მხოლოდ ის თაღლითია, რომელიც, რა თქმა უნდა, საიმედოდაა მიმალული. ასეთი არასასიამოვნო გაუგებრობის თავიდან ასაცილებლად საჭიროა გამქირავებელსა და დამქირავებელს შორის დაიდოს ხელშეკრულება, რომელშიც გათვალისწინებული იქნება ორივე მხარის უფლება-მოვალეობანი.
თაღლითებისგან თავის დაცვის კიდევ ერთი საშუალებაა უძრავი ქონების სააგენტოსთან ხელშეკრულების გაფორმება, რომელშიც გათავლისწინებული იქნება გაქირავების ყველა პირობა, დაზღვევა ხანძრის, გაზის აფეთქებისა და ოტახის ჩამორეცხვის შემთხვევაში. ამ დროს სააგენტო, რომელთანაც ხელსეკრულებაა დადებული, ვალდებულია მოაგროვოს ნებისმიერი გაუგებრობა. თაღლითობის მეორე ხერხი, როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, დაქირავებული ფართის გაყიდვაა, რაც გაცილებიტ რთულია და შესაბამისად, დიდ ფულთან არის დაკავშირებული. ბინის გასაყიდად მომზადება ,,პროფესიონალებს" ორ-სამ თვეში შუძლიათ. ამისათვის ყალბი საბუთების დამზადება და იმოვდროულად მყიდველის მოძებნაა საჭირო.
ღა თქმა უნდა, თაღლითების ნამოქნედარი საბოლოოდ მაინც გამოაშკარავდება და ბინას მაინც დაიბრუნებთ, მაგრამ ეს დიდი ენერგიის დახარჯვისა და ნერვების მოშლის ფასად დაგიჯდებათ. ამიტომ, ფხიზლად ყოფნაა საჭირო. Aრასოდეს დატოვოთ უძრავი ქონების საბუტები გაქირავებულ სახლში. ნუ ანდობთ საბუთებს და საკუთარ პასპორტს დამქირავებლს დიდი ხნიტ. ასეთი დოკუმენტების ასლის გადაღება და შემდეგ გაყალბება ძალზე იოლია. ეცადეთ, პირველი თვეების განმავლობაში შეამოწმოთ დამქირავებელი. Uრიგო არ იქნება, თუ მეზობლებსაც გაესაუბრებით ახალ მცხოვრებლებზე.

რისკი 2. Aრაპრივატიზებული საცხოვრებელი

არაპრივატიზებული საცხოვრებლის გაქირავება გაცილებიტ რთულია, ვიდრე საკუთრებაში მყოფისა. Kანონიტ საჭიროა საცხოვრებელსი ჩაწერილ პირთა წერილობით დასტური. გარდა ამ სირთულისა, არსებობს მთავარი საშიშროებაც: შესაძლებელია დამქირავებელმა არაპრივატიზებული საცხოვრებლის პრივატიზაცია მოახერხოს. შაბუტების გაყალბება დიდ სირტულეებთან არ არის დაკავშირებყული. Aმიტომ, თუკი ბინის გაქირავებას დააპირებთ, ნება იბოძეთ და მოახდინეთ მისი პრივატიზება, რადგან მესაკუთრეს გაცილებიტ მეტი უფლება და ნაკლები პრობლემა აქვს.

რისკი 3. დაზიანებული საკუთრება

საკუთრების მდგომარებაზე, ალბათ, ყველა დამქირავებელი ფიქრობს. Aქედან გამომდინარე, მათი უმრავლესობა ცდილობს როგორმე დაიცვას საკუთრება დაზიანებისგან და ამა თუ იმ საშუალებას მიმართავს. ზოგს კი გულუბრყვილოდ სჯერა, რომ დამქირავებელი არ იკადრებს ავეჯის, კედლების, სანტექნიკის, ელაგყვანილობისა და ა.შ გაფუჭებას. მაგრამ, სამწუხაროდ, ხშირად ბინის დაცლის შემდეგ, დამქირავებლს დამტვრეული ავეჯი და გფუჭებული საყოფათცხოვრებო ტექნიიკა ხვდება. ყველაფრის ხელახლა წესრიგში მოყვანა კი გაუთვალისწინებლ ხარჯებს მოითხოვს. Aრასასიამოვნოა ცხოველის სფესიფიკური სუნიც, რომელიც იმ ბინაში იმყოფებოდა - ასეთი საცხოვრებელი სუნიტ იჯღინთება და ძნელად ნიავდება.
ზემოთხსენებულტაგან ტავის დასაზღვევი მრავალი ხერხი არსებობს. თავიდანვე აუკრზალეთ დამქირავებელს ბინაში ცხოველების ყოლა და ეს პუნქტი ხელშეკრულებაში შეიტანეთ. ჩაატარეტ ქონების არწერა და შეადგინეთ მირება-გადაცენის აქტი.

რისკი 4. საქალაქთაშორისო სატელეფონო საუბრების დავალიანება

რამდენიმე ხნის წინ მსგავსი პრობლმისგან თავის დასაცავდ საკმრისი იყო აბონენტის ნომერზე ციფრ რვიანის გათიშვა. დღეისატვის კი ცოტა თუ მოისურვებს ისეთ ბინაში ცხოვრებას, სადაც საქალაქთაშორისო საუბრები ან მობილურზე დრეკვა შეუძლებელი იქნება. ამიტომ, სახლის პატრონმა სხვა ეფექტურ ხერხებს უნდა მიმრთოს. Mაგალიტად, წინასწარ გამოართვას დამქირავებელს საქალაქტაშორისო საუბრების მიახლოებიტი ტანხა. Mაგრამ ამ შემთხვევაშიც ფხიზლად უნდა ვიყოტ, უნდა მოვითხოვიოთ ყველა გადახდილი ქვიტარი და თვითონ შევინახოთ.

რისკი 5. ერთს მიაქირავეს, საცხოვრებლად კი ათი გადმოვიდა

სამწუხაროდ, ხშირია შემთხვევა, როცა სახლის პატრონი ერთოთახიან ბინას ოჯახურ წყვილს მიაქირავეს, საცხოვრებლად კი ორი-სამი ოჯახ, ამდა სულაც სტუდენტთა მთელი ბრიგადა გადმოდის.
კანონის მიხედვით, დამქირავებელს უფლება აქვს ჩაისახლოს ბინაში მეუღლე და არასრულცლოვანი შვილები. Aქედან გამომდინარე, ყველა სხვა პირს იმ შემთხვევაში შეუძლია იცხოვროს გაქირავებულ ფართში, თუ ეს პირობა ხელსეკრულებითაა გათვალისწინებული. თუკი ბინა მიაქირავეთ სამსულიან ოჯახს და იქ მეტი ადამიანი ცხოვრობს, შეგიძლიათ სასამართლოს მეშვეობიტ მოაგვაროთ ეს პრობლემა.

რისკი 6. ქირის გადაუხდელად გაიპარებიან

არცთუ იშვიათად, დამქირავებელი ცდილობს მოატყუოს ბინის პატრონი და სთხოვს ბინის ქირის გადახდის რამდენიმე თვიტ გადავადებას. სამაგიეროდ, დავალიანების ერთიანად გადახდას ჰპირდება. როცა გულუბრყვილო გამქირავებელი დათქმულ დროს ფულის მისაღებად მიდგება მდგმურებს, მისდა სამწუხაროდ აღოაჩენს, რომ მათი კვალიც კი გამქრალა. ასეთი ,,მოხერხებული" მდგმურების მოძებნა ყოველთვის დიდ სიძნელეს წარმოადგენს, თუმცა მსგავსი შემთხვევისგან ტავის დაზღვევა მაინც შეიძლება.
უპრველეს ყოვლისა, ხელშეკრულების გაფორმების დროს მასში უნდა ჩაიწეროს დამქირავებლის სრული საპასპორტო მონაცემები, მიეთიტოს რელური გადასახადის ზუსტი ოდენობა. ამის გარდა, გამქირავებელი უნდა ფლობდეს დამატებით მონაცემებს მდგმურებზე - სამუშაო ადგილი, სამსახურის ტელეფონი და ა.შ.

რისკი 7.

კანონით, საცხოვრებლის გამქირავებელი ვალდებულია გაქირავების ხელშეკრულება დაარეგისტრიროს სგადასახადო ინსპექციაში და გადაიხადოს გადასახადები.
გადასახადების დამალვის შემთხვევაში, ჯარიმის გადახდა მოგიწევთ. Mისი ოდენობა განისაზღვრება დამალული თანხის საერთო რაოდენობიდან. ხშირად მდგმურებმა იციან რა ბინის პატრონის არაკანონიური ქმედების შესახებ, მათ შანტაჟს ეწევიან. საგადასახადო ვალდებულება კი ყველაზე ვრცელდება, მნიშვნელობა არა აქვს ერთი თვით გააქირავეთ ბინა თუ 10 წლით. ხელსეკრულების არსებობა გადასახადისაგან გათავისუფლების საბაბად არ გამოდგება.